คณะกรรมการเจรจา FTA อาเซียน-แคนาดา ประชุมรอบที่ 16 เร่งผลักดันการเจรจาให้มีความคืบหน้า และสรุปผลให้ได้ภายในปี 69 ล่าสุดจบแล้ว 9 บท และอยู่ระหว่างแลกเปลี่ยนข้อเสนอเปิดตลาดสินค้า บริการ ที่เป็นหัวใจสำคัญ เผยยังมีหลายประเด็นที่เห็นต่าง มอบคณะทำงานหาข้อสรุป  
         
น.ส.โชติมา เอี่ยมสวัสดิกุล อธิบดีกรมเจรจาการค้าระหว่างประเทศ กระทรวงพาณิชย์ เปิดเผยถึงผลการประชุมคณะกรรมการเจรจาความตกลงการค้าเสรีอาเซียน-แคนาดา (ACAFTA TNC) รอบที่ 16 และการประชุมที่เกี่ยวข้อง ระหว่างวันที่ 24-28 พ.ย.2568 ณ กรุงมะนิลา สาธารณรัฐฟิลิปปินส์ ว่า การประชุมในครั้งนี้ สมาชิกได้ขับเคลื่อนการเจรจาความตกลง ACAFTA ในประเด็นต่าง ๆ ให้สามารถสรุปผลการเจรจาภายในปี 2569 ตามที่รัฐมนตรีเศรษฐกิจอาเซียน-แคนาดา ได้ตั้งเป้าหมายไว้ เพื่อขยายโอกาสทางเศรษฐกิจร่วมกันของทั้งสองภูมิภาค โดยเฉพาะด้านการค้าสินค้า การค้าบริการ การลงทุน การแลกเปลี่ยนและถ่ายทอดเทคโนโลยีที่แคนาดามีความชำนาญ อาทิ เกษตรและอาหาร พลังงานสะอาด และเทคโนโลยีดิจิทัล
         
โดยการประชุมครั้งนี้ ให้ความสำคัญกับการติดตามและประเมินความคืบหน้าการเจรจาของคณะทำงานภายใต้ ACAFTA ตามแผนงานการเจรจาที่กำหนดไว้ ซึ่งปัจจุบันสามารถสรุปผลการเจรจาได้แล้วรวม 9 ข้อบท ได้แก่ การเคลื่อนย้ายชั่วคราวของบุคคลธรรมดา การกำกับการบริหารจัดการ FTA (ภายใต้ข้อบทด้านกฎหมายและสถาบัน) วิสาหกิจขนาดกลางและขนาดย่อม การแข่งขัน พิธีการศุลกากรและการอำนวยความสะดวกทางการค้า แนวปฏิบัติที่ดีในการออกกฎหมาย ความร่วมมือทางเทคนิคและเศรษฐกิจ มาตรการสุขอนามัยและสุขอนามัย และบริการโทรคมนาคม โดยสองฝ่ายยังได้มีการแลกเปลี่ยนข้อเสนอเปิดตลาดการค้าสินค้าและบริการระหว่างกันแล้ว ซึ่งถือเป็นหัวใจของการเจรจาเพื่อขยายโอกาสการค้าและการลงทุนระหว่างกัน
         


อย่างไรก็ตาม แม้การเจรจา ACAFTA จะมีความคืบหน้าที่ดี แต่ยังคงมีประเด็นที่ทั้งสองฝ่ายยังมีความเห็นที่แตกต่างในหลายประเด็น อาทิ กฎว่าด้วยถิ่นกำเนิดสินค้า มาตรการเยียวยาทางการค้า และการค้าและการพัฒนาที่ยั่งยืน ซึ่งที่ประชุมได้ให้แนวทางขับเคลื่อนการเจรจากับคณะทำงานกลุ่มต่าง ๆ เพื่อให้สามารถสรุปผลการเจรจาได้ตามเป้าหมาย โดยจะผลักดันให้มีการประชุมอย่างต่อเนื่อง ทั้งในรูปแบบกายภาพและทางออนไลน์ รวมทั้งแสดงความยืดหยุ่นเพื่อหาทางออกร่วมกันในประเด็นที่สองฝ่ายมีความเห็นที่แตกต่างกัน 
         
ทั้งนี้ ในส่วนของไทย พร้อมสนับสนุน FTA อาเซียน-แคนาดา ให้บรรลุผลสำเร็จโดยเร็ว ซึ่งจะเป็น FTA แรกของไทยกับประเทศในภูมิภาคอเมริกาเหนือ และจะช่วยสร้างความเชื่อมั่นแก่ภาคธุรกิจ รวมถึงขยายโอกาสทางการค้าและการลงทุนที่เชื่อมโยงทั้งสองภูมิภาคให้แน่นแฟ้นยิ่งขึ้น ท่ามกลางสถานการณ์การค้าโลกที่มีความไม่แน่นอน และปัญหาด้านภูมิรัฐศาสตร์ ทำให้แต่ละประเทศหันมามองหาพันธมิตรตลาดใหม่ ๆ และเร่งขยาย FTA ในกรอบต่าง ๆ เพื่อกระจายความเสี่ยงและรักษาระดับการส่งออก ขณะเดียวกัน แคนาดาก็ให้ความสำคัญกับภูมิภาคอินโดแปซิฟิก โดยเฉพาะอาเซียน ซึ่งเป็นตลาดใหม่ที่มีศักยภาพ โดยได้ดำเนินการเปิดการเจรจาทวิภาคีกับหลายประเทศในอาเซียน ได้แก่ อินโดนีเซีย (สรุปแล้ว) ไทย และฟิลิปปินส์
         
ในปี 2567 การค้าระหว่างไทยและแคนาดา มีมูลค่า 3,223.85 ล้านดอลลาร์สหรัฐ เพิ่มขึ้น 9.88% โดยไทยส่งออกไปแคนาดา มูลค่า 2,133.69 ล้านดอลลาร์สหรัฐ เพิ่มขึ้น 12.07% และไทยนำเข้าจากแคนาดา มูลค่า 1,090.16 ล้านดอลลาร์สหรัฐ เพิ่มขึ้น 5.83% สินค้าส่งออกสำคัญ ได้แก่ อาหารทะเลกระป๋องและแปรรูป เหล็กกล้าและผลิตภัณฑ์ เครื่องคอมพิวเตอร์ อุปกรณ์และส่วนประกอบ ข้าว ผลิตภัณฑ์ยาง รถยนต์ อุปกรณ์และส่วนประกอบ และสินค้านำเข้าสำคัญ ได้แก่ แผงวงจรไฟฟ้า พืชและผลิตภัณฑ์จากพืช ปุ๋ย และยากำจัดศัตรูพืชและสัตว์ เครื่องจักรกลและส่วนประกอบ และเยื่อกระดาษและเศษกระดาษ ส่วนช่วง 10 เดือนปี 2568 (ม.ค.–ต.ค.) การค้าระหว่างไทยและแคนาดา มีมูลค่า 3,259.24 ล้านดอลลาร์สหรัฐ โดยไทยส่งออกไปแคนาดา มูลค่า 2,125.95 ล้านดอลลาร์สหรัฐ และไทยนำเข้าจากแคนาดา มูลค่า 1,133.29 ล้านดอลลาร์สหรัฐ