วันที่ 30 ก.ย.2565 “นายบุณยฤทธิ์ กัลยาณมิตร ปลัดกระทรวงพาณิชย์” คนปัจจุบัน จะเกษียณอายุราชการ
         
ตอนนี้ ทุกสายตากำลังจับจ้องว่า “ใคร” จะก้าวขึ้นมาเป็น “ปลัดกระทรวงพาณิชย์คนใหม่”
         
ปลัดกระทรวงพาณิชย์ 5-6 คนที่ผ่านมา เคยผ่านงานเป็น “อธิบดีกรมการค้าภายใน” หรือตำแหน่งสุดท้ายเป็นอธิบดีกรมการค้าภายใน
         
ไล่เรียงที่พอจำความได้ ก็ “นายยรรยง พวงราช-นางวัชรี วิมุกตายน-น.ส.ชุติมา บุณยประภัศร-น.ส.วิบูลย์ลักษณ์ ร่วมรักษ์-นางนันทวัลย์ ศกุนตนาค” และคนล่าสุด ก็นายบุณยฤทธิ์ ปลัดกระทรวงพาณิชย์คนปัจจุบัน
         
แต่ไม่ใช่ว่าตำแหน่งปลัดกระทรวงพาณิชย์จะ “ผูกขาด” ให้กับคนที่เคยเป็นอธิบดีกรมการค้าภายในเท่านั้น เพราะก่อนหน้านี้ ก็มีปลัดกระทรวงพาณิชย์ ที่มาจากอธิบดีกรมอื่นอยู่บ้าง จะมีก็ช่วงหลัง ๆ นี่แหละ ที่ปลัดกระทรวงพาณิชย์มาจากอธิบดีกรมการค้าภายใน
         
ก่อนอื่น ต้องเข้าใจก่อนว่า ปลัดกระทรวงพาณิชย์ เป็นการแต่งตั้งข้าราชการระดับซี 10 ขึ้นไปเป็นซี 11

แต่ “ธรรมเนียม” หรือ “แนวปฏิบัติ” ที่ผ่านมา ของกระทรวงพาณิชย์ มักจะ “แต่งตั้ง” ปลัดกระทรวงพาณิชย์ จากผู้ที่เป็น “อธิบดี” ไม่แต่งตั้งจากซี 10 อื่น ๆ ไม่ว่าจะเป็น “รองปลัดกระทรวงพาณิชย์-ผู้ตรวจราชการกระทรวงพาณิชย์-ที่ปรึกษาการพาณิชย์”
         
นั่นก็ทำให้พอ “คาดเดา” ได้ว่า มี “ใครบ้าง” ที่จะเป็น “ตัวเต็ง” และเป็น “ผู้ที่มีสิทธิ์” คว้า “เก้าอี้เบอร์หนึ่ง” ของกระทรวงพาณิชย์ไปครอง
         
ปัจจุบันกระทรวงพาณิชย์ มี “อธิบดี” อยู่ทั้งหมด 7 กรม และอีก 1 หน่วยงานในต่างประเทศ ก็หมายความว่าทั้ง 8 คนนี่แหละ ที่มี “โอกาส”
         
แต่ใน 8 คนนี้ มีเกษียณอายุราชการ 1 คน คือ “นายพิทักษ์ อุดมวิชัยวัฒน์ อธิบดีกรมการค้าต่างประเทศ” เท่ากับว่า ตัดออกไป 1 จึงเหลือแค่ 7 คน
         
ทั้ง 7 คน ได้แก่ “นายทศพล ทังสุบุตร” อธิบดีกรมพัฒนาธุรกิจการค้า “น.ส.พิมพ์ชนก พิตต์ฟิลด์” เอกอัครราชทูตคณะผู้แทนถาวรไทยประจำองค์การการค้าโลก (WTO) และองค์การทรัพย์สินทางปัญญาโลก (WIPO) “นางอรมน ทรัพย์ทวีธรรม” อธิบดีกรมเจรจาการค้าระหว่างประเทศ “นายวุฒิไกร ลีวีระพันธุ์” อธิบดีกรมทรัพย์สินทางปัญญา “นายภูสิต รัตนกุล เสรีเริงฤทธิ์” อธิบดีกรมส่งเสริมการค้าระหว่างประเทศ “นายวัฒนศักย์ เสือเอี่ยม” อธิบดีกรมการค้าภายใน และ “นายรณรงค์ พูลพิพัฒน์” ผู้อำนวยการสำนักงานนโยบายและยุทธศาสตร์การค้า (สนค.) 
         


ทีนี้ ก็พอจะ “เห็นภาพ” ชัดเจนขึ้นแล้วว่า ใครที่มีโอกาสก้าวขึ้นตำแหน่งปลัดกระทรวงพาณิชย์
         
ตามแนวทางปฏิบัติ ปลัดกระทรวงพาณิชย์คนปัจจุบัน จะเป็นผู้เสนอรายชื่อ “ผู้ที่เหมาะสม” ให้กับ “นายจุรินทร์ ลักษณวิศิษฏ์ รองนายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงพาณิชย์” พิจารณา ส่วนใหญ่จะเสนอ 2 ชื่อ
         
แต่ในความเป็นจริง นายจุรินทร์ จะเป็นผู้ “คัดเลือก” และ “ตัดสินใจ” ในที่สุด ว่าจะ “เลือกใคร” อาจไม่ใช่ผู้ที่ปลัดกระทรวงพาณิชย์เสนอมาก็ได้
         
เงื่อนไขที่นายจุรินทร์ พูดอยู่เสมอ ก็คือ คนที่จะมาเป็นปลัดกระทรวงพาณิชย์ ต้อง “บินสูง” และ “ติดดิน”
         
หมายความว่า การทำงานต้อง “รู้ลึก รู้จริง” มองให้ “กว้าง” และ “รอบด้าน” ที่สำคัญต้องเข้าใจ “เกษตรกร” เข้าใจ “ชาวบ้าน” เพราะคนเหล่านี้ เป็นคนส่วนใหญ่ของประเทศ
         
จะมีตำแหน่งสูง อยู่ในที่สูง แต่ไม่เข้าใจฐานราก ไม่ได้
         
ดังนั้น หากให้ “ประเมิน” หรือพูดง่ายๆ ก็คือ “การเดา” ว่าใครจะ “เข้าชิง” บ้าง
         
ที่เห็น ๆ ก็ 7 คน อย่างที่บอกไว้ข้างต้น แต่หากให้ “คัดออก” ก็จะคัดออกแบบเดา ๆ เช่นเดียวกัน
         
เริ่มจาก ที่คนเคยคิด เคยประเมินว่า ตำแหน่งปลัดกระทรวงพาณิชย์จะมาจากอธิบดีกรมการค้าภายใน งวดนี้ขอ “ตัดออก” ก่อนเลย เพราะ “นายวัฒนศักย์” เพิ่งขึ้นดำรงตำแหน่ง และยังเหลืออายุราชการอีกเป็น 10 ปี ยังมีเวลาที่จะแสดง “ฝีไม้ลายมือ” ให้เป็นที่ประจักษ์ และน่าจะนั่งอยู่ในตำแหน่งเดิมต่อไป
         
คนต่อมา “น.ส.พิมพ์ชนก” คาดว่า น่าจะยังคงนั่งอยู่ในตำแหน่งเดิมที่เจนีวา
         
ส่วนที่เหลืออีก 5 คน จะมี 1 คน ขึ้นเป็นปลัดกระทรวงพาณิชย์แน่ ๆ และที่เหลือ จะเป็นการ “สลับตำแหน่ง” ไปเป็นอธิบดีกรมอื่น
         
เริ่มจาก “นายรณรงค์” คาดว่า น่าจะถูกแต่งตั้งให้ไปเป็นอธิบดีกรมอื่น ประเมินว่าน่าจะเป็น “กรมเจรจาการค้าระหว่างประเทศ”   
         


เพราะฉะนั้น ณ จุดนี้ จึงเหลือแค่ 4 ท่าน “นายทศพล-นางอรมน-นายวุฒิไกร-นายภูสิต” ที่จะเป็น “ผู้ท้าชิง” ตำแหน่งปลัดกระทรวงพาณิชย์ 
         
ที่เรียงชื่อแบบนี้ ไม่ได้ “เชียร์ใคร” เป็นพิเศษ แต่เรียงจากผู้ที่ขึ้นเป็นอธิบดีก่อน ก็เท่านั้น
         
โดย “นายทศพล” มีอายุราชการเหลืออีก 1 ปี “นางอรมน” เหลืออายุราชการอีก 7 ปี “นายวุฒิไกร” เหลืออายุราชการอีก 4 ปี และ “นายภูสิต” เหลืออายุราชการอีก 2 ปี
         
หากให้ “ฟังธง” ประเมินว่า “นายภูสิต” น่าจะเป็นผู้ที่มีโอกาสมากที่สุดที่จะ “เข้าวิน”  
         
แล้วในกระทรวงพาณิชย์เอง ก็เดา ๆ กันว่า น่าจะเป็น “คนนี้แหละ”
         
ส่วน “นายทศพล” ใช่ว่าจะไม่มีโอกาสขึ้นเป็นปลัดกระทรวงพาณิชย์เสียทีเดียว ยังมีโอกาส “ได้ลุ้น” อยู่ แต่ถ้าพลาด น่าจะยังอยู่ในตำแหน่งเดิม 
         
“นางอรมน” รอบนี้ เห็นแววที่ถูกขยับ แม้ก่อนหน้านี้ คณะรัฐมนตรี (ครม.) จะต่ออายุราชการให้อีก 1 ปี แต่ก็ไม่ได้หมายความว่า “โยกย้าย” ไม่ได้ โดยมีความเป็นไปได้ที่จะไปเป็นอธิบดี “กรมส่งเสริมการค้าระหว่างประเทศ” หรือ “กรมการค้าต่างประเทศ”
         
เช่นเดียวกัน “นายวุฒิไกร” ที่อาจจะถูกขยับไปเป็นอธิบดีกรมอื่น ไม่ “กรมส่งเสริมการค้าระหว่างประเทศ” ก็ “กรมการค้าต่างประเทศ” ขึ้นอยู่กับว่านางอรมน จะไปอยู่กรมไหน
         
และปีนี้ จะมีผู้ที่นั่งอยู่ในตำแหน่งที่สำนักงานปลัดกระทรวงพาณิชย์ คือ รองปลัดฯ ผู้ตรวจราชการฯ และที่ปรึกษาฯ จะก้าวขึ้นมาเป็นอธิบดีอีก 2 คน แทนตำแหน่งที่เกษียณ 1 คน และตำแหน่งที่ว่างอีก 1 คน  
         
ที่มาแรงแซงทางโค้ง ก็ “นายพูนพงษ์ นัยนาภากรณ์ รองปลัดกระทรวงพาณิชย์” มีความเป็นไปได้ที่จะขยับขึ้นเป็นอธิบดี ส่วนอีกคน “ยังคาดเดาไม่ได้” นั่นหมายความว่า คนที่นั่งเป็นซี 10 อยู่ ทุกคนก็มีสิทธิ์ “ได้ลุ้น”  
         
สุดท้าย ท้ายสุด ขอสรุปแบบสั้น ๆ ง่าย ๆ ผู้เขียนใช้หลัก “เวิร์บ ทู เดา” เป็นหลัก

แค่อยากให้อ่านกันเอามัน สร้างสีสันก่อนฤดูการโยกย้าย
         
เพราะ “ผู้ที่มีอำนาจตัวจริง” ในการแต่งตั้งโยกย้าย คือ นายจุรินทร์
         
อดใจรอกันอีกนิด เดี๋ยวก็รู้กัน
         
จะ “ตรง” ตามโผ หรือ “ถูก” บ้าง “ผิด” บ้าง หรือ “ไม่ถูกเลย” ก็ได้ 
 
ซีเอ็นเอ