สนค.ผนึก TDRI จัดเวทีระดมความคิดเห็น จัดทำข้อเสนอแนะเชิงนโยบาย สินค้ามันสำปะหลังและข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ เพื่อเพิ่มโอกาสทางการตลาด การแข่งขัน หลังปัจจุบันเผชิญปัจจัยท้าทายทั้งต้นทุนการผลิต ค่าแรง ความไม่แน่นอนของตลาดโลก โรคระบาด สภาพภูมิอากาศ

นายพูนพงษ์ นัยนาภากรณ์ ผู้อำนวยการสำนักงานนโยบายและยุทธศาสตร์การค้า (สนค.) กระทรวงพาณิชย์ เปิดเผยว่า สนค.ได้ร่วมกับสถาบันวิจัยเพื่อการพัฒนาประเทศไทย (TDRI) จัดประชุมเชิงปฏิบัติการเพื่อระดมความคิดเห็นภายใต้ “โครงการศึกษาเพื่อจัดทำข้อเสนอเชิงนโยบายการสร้างเสถียรภาพและความเข้มแข็งทางการค้าสินค้าพืชไร่ : มันสำปะหลัง และข้าวโพดเลี้ยงสัตว์” เพื่อศึกษาและรวบรวมข้อมูลสถานการณ์ต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับมันสำปะหลังและข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ พร้อมทั้งวิเคราะห์จุดแข็ง จุดอ่อน โอกาส และอุปสรรคของอุตสาหกรรม เพื่อนำไปจัดทำข้อเสนอเชิงนโยบายในการเพิ่มโอกาสและช่องทางการตลาด ตลอดจนยกระดับศักยภาพในการแข่งขันให้กับสินค้ามันสำปะหลังและข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ตลอดทั้งห่วงโซ่อุปทาน

สำหรับการประชุมเชิงปฏิบัติการในครั้งนี้ เป็นการฟังความคิดเห็นและข้อเสนอแนะจากหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง อาทิ กรมวิชาการเกษตร สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร สำนักงานคณะกรรมการส่งเสริมการลงทุน สภาอุตสาหกรรมแห่งประเทศไทย สมาคมแป้งมันสำปะหลังไทย สมาคมการค้ามันสำปะหลังไทย สมาคมโรงงานผลิตภัณฑ์มันสำปะหลังไทย สมาคมโรงงานผู้ผลิตมันสำปะหลังภาคตะวันออกเฉียงเหนือ สมาคมผู้ผลิตอาหารสัตว์ไทย และสภาหอการค้าแห่งประเทศไทย ซึ่งจะถูกรวบรวมเป็นข้อมูลประกอบการจัดทำนโยบายในขั้นตอนต่อไป

ก่อนหน้านี้ ทีมวิจัยได้ลงพื้นที่ 8 จังหวัดสำคัญ ที่มีการผลิตและมีอุตสาหกรรมที่เกี่ยวเนื่องกับมันสำปะหลังและข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ ได้แก่ นครราชสีมา ชัยภูมิ ชลบุรี ระยอง กำแพงเพชร เพชรบูรณ์ เชียงใหม่ และลำพูน เพื่อเก็บข้อมูลเชิงลึกจากเกษตรกร ผู้ประกอบการ และผู้เชี่ยวชาญในพื้นที่ เพื่อสะท้อนสภาพจริง ของการผลิตและการตลาดอย่างรอบด้าน



นายพูนพงษ์กล่าวว่า ปัจจุบันการผลิตและการค้าสินค้าเกษตรของไทยต้องเผชิญกับปัจจัยท้าทายที่หลากหลาย และซับซ้อนมากขึ้น ต้นทุนการผลิตปรับตัวสูงขึ้นจากทั้งราคาปัจจัยการผลิต เช่น ปุ๋ยและเมล็ดพันธุ์ ตลอดจนค่าแรงงานที่เพิ่มขึ้น ขณะเดียวกันความไม่แน่นอนของตลาดโลกทำให้ราคาสินค้าเกษตรผันผวน และภาคเกษตรยังประสบปัญหาการแพร่ระบาดของโรคพืช เช่น โรคใบด่างในมันสำปะหลัง ซึ่งส่งผลกระทบต่อผลผลิตอย่างรุนแรง รวมถึงการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศที่ส่งผลต่อปริมาณและคุณภาพของผลผลิตทางการเกษตร

สำหรับมันสำปะหลังและข้าวโพดเลี้ยงสัตว์เป็นพืชไร่เศรษฐกิจที่มีความสำคัญต่อประเทศไทย ทั้งในด้านการสร้างรายได้แก่เกษตรกรและการเป็นวัตถุดิบสำคัญในภาคอุตสาหกรรม อาทิ การผลิตอาหารสัตว์ รวมถึงการส่งออกไปยังตลาดต่างประเทศ โดยไทยเป็นประเทศผู้ผลิตและส่งออกผลิตภัณฑ์มันสำปะหลังรายใหญ่ของโลก ในปี 2567 ไทยส่งออกผลิตภัณฑ์มันสำปะหลัง 6.4 ล้านตัน มูลค่า 3,133.4 ล้านเหรียญสหรัฐ (110,276 ล้านบาท) และในช่วง 3 เดือนของปี 2568 ไทยส่งออกผลิตภัณฑ์มันสำปะหลังแล้ว 2.3 ล้านตัน มูลค่า 810.4 ล้านเหรียญสหรัฐ (27,384 ล้านบาท) ลดลง 13.5%

ส่วนข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ เป็นวัตถุดิบหลักในการผลิตอาหารสัตว์ ในปี 2567 ไทยนำเข้าข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ 2.0 ล้านตัน มูลค่า 534.0 ล้านเหรียญสหรัฐ (19,427 ล้านบาท) สำหรับช่วง 3 เดือนของปี 2568 ไทยนำเข้าข้าวโพดเลี้ยงสัตว์แล้ว 665,527 ตัน มูลค่า 192.1 ล้านเหรียญสหรัฐ (6,554 ล้านบาท) เพิ่มขึ้น 23% จากความต้องการใช้ข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ยังคงสูงจากภาคอุตสาหกรรมปศุสัตว์