“พาณิชย์”โชว์ผลสำรวจพฤติกรรมการบริโภคสินค้าชุมชน คนส่วนใหญ่เคยซื้อมาใช้และบริโภค ของกินได้รับความนิยมมากสุด ตามด้วยของใช้ ของที่ระลึก ประดับตกแต่ง เหตุราคาย่อมเยา ต้องการช่วยเหลือผู้ประกอบการ และกระจายรายได้สู่ชุมชน ระบุซื้อจากร้านค้าชุมชน โชวห่วย ศูนย์ OTOP มากสุด พร้อมแนะต้องเร่งพัฒนาคุณภาพ มีมาตรฐาน เพื่อให้สินค้าน่าเชื่อถือ พบแต่ละปี มีเงินหมุนเวียนสูงถึงปีละ 3.4 แสนล้านบาท คิดเป็น 2.17% ของจีดีพี

นายภูสิต รัตนกุล เสรีเริงฤทธิ์ ผู้อำนวยการสำนักงานนโยบายและยุทธศาสตร์การค้า (ผอ.สนค.) เปิดเผยถึงผลสำรวจพฤติกรรมการบริโภคสินค้าชุมชน จากประชาชนจำนวน 8,031 รายทั่วประเทศในเดือนก.พ.2564 ที่ผ่านมาว่า ผู้ตอบแบบสอบถามร้อยละ 72.51 เคยซื้อสินค้าชุมชน โดยส่วนใหญ่ซื้อมาเพื่อใช้หรือบริโภคเอง สินค้าที่ได้รับความนิยมมากที่สุด คือ ของกิน ร้อยละ 63.11 ของใช้ ร้อยละ 28.42 ของที่ระลึก ประดับตกแต่ง ร้อยละ 8.48 ซึ่งแสดงให้เห็นว่าคนส่วนใหญ่ของประเทศรู้จักสินค้าชุมชนเป็นอย่างดี สามารถเข้าถึงได้ง่าย และประเมินว่ามูลค่าการซื้อสินค้าชุมชนในสถานการณ์ปกติ มีมูลค่าถึงประมาณ 3.4 แสนล้านบาทต่อปี หรือคิดเป็นประมาณร้อยละ 2.17 ของจีดีพี

สำหรับเหตุผลหลักที่ทำให้ซื้อสินค้าชุมชน ได้แก่ ราคาย่อมเยา ต้องการช่วยเหลือผู้ประกอบการ ถือเป็นการกระจายรายได้ให้กับชุมชน และสินค้ามีคุณภาพ เช่น สินค้าออร์แกนิก ปลอดภัย และรสชาติดี ขณะที่สินค้าประเภทของที่ระลึก ประดับตกแต่ง นอกจากเหตุผลข้างต้นแล้ว ประชาชนให้เหตุผลเพิ่มเติมว่าสินค้ามีความเป็นอัตลักษณ์เฉพาะท้องที่ และมีบรรจุภัณฑ์สวยงาม



ส่วนความถี่และวงเงินที่ซื้อ ผู้ตอบแบบสอบถามส่วนใหญ่ ซื้อสินค้าชุมชนไม่เกิน 10 ครั้งต่อปี ส่วนใหญ่ซื้อครั้งละไม่เกิน 500 บาท ร้อยละ 82.41 โดยข้าราชการ รัฐวิสาหกิจ พนักงานรัฐ นักธุรกิจ เจ้าของกิจการ และพนักงานบริษัท มีแนวโน้มใช้จ่ายมากกว่าอาชีพอื่น

ขณะที่ช่องทางการซื้อสินค้า ผู้ตอบแบบสอบถามส่วนใหญ่ซื้อจากร้านค้าชุมชน โชว์ห่วย ศูนย์ OTOP มากที่สุดถึงร้อยละ 52.08 ร้านสะดวกซื้อ ร้อยละ 18.77 และงานแสดงสินค้า ร้อยละ 15.19 แสดงให้เห็นว่าโอกาสการซื้อสินค้าชุมชนมักควบคู่ไปกับการเดินทางท่องเที่ยวในชุมชนนั้นเป็นหลัก หากสามารถส่งเสริมการท่องเที่ยวในระดับท้องถิ่น จะช่วยเพิ่มรายได้ให้แก่คนในชุมชนได้เป็นอย่างดี

ทางด้านความพึงพอใจโดยรวมของสินค้าชุมชน ผู้ตอบแบบสอบถามร้อยละ 45.01 พึงพอใจต่อสินค้าชุมชน สำหรับผู้ที่ยังไม่พอใจ มีความคิดเห็นว่า สินค้าชุมชนต้องมีการพัฒนาการตลาดที่น่าสนใจ เป็นที่รู้จักในวงกว้างมากขึ้น และตรงกับกลุ่มเป้าหมาย พัฒนาคุณภาพสินค้า เช่น ความสะอาด รสชาติ รูปแบบสินค้า ประโยชน์การใช้งาน ให้ตรงกับความต้องการของผู้บริโภคในแต่ละกลุ่มเป้าหมาย และมีการขอมาตรฐานต่างๆ เช่น มอก. ฮาลาล สิ่งบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์ (GI) เป็นต้น เพื่อให้สินค้ามีความน่าเชื่อถือ เป็นที่ยอมรับในระดับสากล สามารถแข่งขันกับสินค้าอุตสาหกรรมและส่งออกได้
         
ทั้งนี้ จากความต้องการสินค้าชุมชนที่เพิ่มมากขึ้น กระทรวงพาณิชย์มีแผนที่จะสนับสนุนด้านการตลาดให้กับสินค้าชุมชนตามนโยบายนายจุรินทร์ ลักษณวิศิษฏ์ รองนายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงพาณิชย์ โดยใช้นโยบาย “เกษตรผลิต พาณิชย์ตลาด” ทั้งการเพิ่มช่องทางการจำหน่ายให้กับสินค้าชุมชนในประเทศและต่างประเทศ ผ่านช่องทางออฟไลน์และออนไลน์ รวมทั้งจะสนับสนุนการพัฒนาคุณภาพมาตรฐานสินค้าชุมชน ส่งเสริมการจดทะเบียน GI เป็นต้น